Geschiedenis Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest over de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep over 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte van Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in 8 departementen betreffende zo heel wat geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement over Texel
dit departement van een Amstel
het departement betreffende de Delf
Ernaast lagen tevens dit departement van een Schelde en Maas en het departement met de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed een andere indeling niet en na een instelling in 1801 betreffende dit Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld overeenkomstig een antieke gewestelijke grenzen aangaande Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest verwisselen via dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden over de Maas.
Nadat een Fransen eind 1813 uit Holland gevlucht waren, was de opstelling aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet over 29 maart 1814 werden een departementen vernieuwen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden van de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Aangaande Maanen werd in de grondwetcommissie alsnog de titel Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde aan het verlangen over achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch dit werd door een rest betreffende de commissie verworpen.[twee]
De andere provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug betreffende Friesland naar Holland, maar ons deel met Hollands Brabant bleef bij Noord-Brabant en in 1815 werd verder dit laatste Hollands Brabant, het Land over Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werd in 1820 een grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om een dominantie te beperken werd Holland bij een grondwetsherziening betreffende 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate wegens Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof met zich voorbij zag gaan ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie van Amsterdam en drong men met op het herstel aangaande een verdeling zoals die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werd echter niet met tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel met de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit betreffende Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake van ons samenvoeging betreffende de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd duidelijk het deze uitstippelen met de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en ons deel van Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via middel betreffende de Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden door middel betreffende de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
Een provincie kan geraken onderverdeeld Startpagina in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en eerst dit IJ) ingeval grens werkt.
Ten zuiden aangaande dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden aangaande Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en daarnaast dit Gooi, alsmede een dichtbevolkt gebied, doch met ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden met het Noordzeekanaal bevinden zich een Zaanstreek en andere, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de stad Alkmaar. Daar bevinden zich in dit deel over de provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel vind meer info in het noorden een Kop met Noord-Holland met het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust betreffende een provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Op deze plaats liggen welbekende badplaatsen ingeval Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden met het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Ons deel van Kennemerland vormt de IJmond, met een Hoogovens en overige industrie: het is het westelijk gebied met dit Noordzeekanaal, met ingeval middelpunt een haven en sluizen met IJmuiden. Ten nieuws noorden van Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt aangaande dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tevens veerhaven vanwege Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden wanneer Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan dit IJ (ooit een zeearm) en het Noordzeekanaal met een daarin, al dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch blader door deze site Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verscheidene dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams de meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam ook in steden ingeval Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te beluisteren, daar hier veel Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, hoe verdere dit lokale dialect aangaande een standaardtaal afwijkt; vooral het Tessels en het Wierings hebben een heel eigen karakter.
Net wanneer in verschillende dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake over ons teruggang van de dialecten. Zeker bestaan enkele dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams is ter plaatse alsnog heel doorgaans gesproken. Overige dialecten, zoals het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds een barrière en dat blijkt tevens uit de dialecten. De dialecten ten noorden over dit IJ bestaan een meest afwijkende.
Bij het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden over dit IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op een dialecten met Zuid-Holland en geraken taalkundig dan ook dikwijls indien Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende zowel Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in de Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten betreffende vanouds geïsoleerde gemeenschappen ingeval Volendam, Egmond of de Waddeneilanden beschikken over een heel eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten heel conservatief gebleven, waar ze zichzelf op overige punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom bijzonder scherp aangaande de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
De rangschikking met een dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verschillende polemieken in de taalwetenschap. Dikwijls is op een verwantschap met het Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat akelig met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nooit absoluut mogen vernieuwen, zodat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in een dialecten. Hoewel die theorie veel aanhang heeft, is ze door verschillende taalkundigen met de hand gewezen en zullen de Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is een overheids-NV, gesticht op 2 juli Politiek Noord-Holland 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland zodra enig aandeelhouder. De bedrijf zorgt in opdracht aangaande een besturen betreffende de recreatieschappen vanwege de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging betreffende zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan twee omvangrijke nationale parken: het Nationaal Park Duinen over Texel (de hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook aangaande Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens zijn daar in Noord-Holland een tiental verschillende door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (betreffende Wijk met Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland alsnog vele overige grotere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld het Goois Natuurreservaat, de Hulk, dit Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens het hoofdartikel aan dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn vanaf de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort